مقالات HSE, مقالات ایمنی حفاظت از بدن

سرطان شغلی چیست و راه های جلوگیری از آن کدامند

سرطان های شغلی شایع ناشی از عوامل محیطی

سرطان شغلی بیشتر در پوست، ریه ها، مثانه و خون بروز می کنند. سرطان شغلی 4 تا 20 درصد از کل سرطان ها را تشکیل می دهد. این نوع سرطان عمدتاً بر برخی از گروه‌های جامعه تأثیر می‌گذارد و برخلاف بسیاری از خطرات سبک زندگی، خطرات شغلی سرطان معمولاً غیرارادی است. سرطان شغلی یکی از بزرگترین مشکلات صنعت است. سرطان ناشی از کار زمانی اتفاق می‌افتد که بدن با مواد مختلف مانند تشعشعات یا در اثر استنشاق گرد و غبار یا خوردن برخی مواد شیمیایی سرطان‌زا در تماس باشد.

سرطان شغلی چیست؟

محیط های کاری شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیکی خطر ابتلا به سرطان را در کارگران در معرض افزایش قرار می دهند. سرطان شغلی در اثر قرار گرفتن در معرض مواد سرطان زا در محیط کار ایجاد می شود. قرار گرفتن در معرض با بیش از نیمی از انواع و گروه های مواد شیمیایی و ترکیبات آنها در محل کار است که توسط آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) به عنوان سرطان زا طبقه‌بندی شده اند.
بسیاری از سرطان ها در صنعت قابل کنترل هستند، به عبارت دیگر با مشاهده مشکلات سلامتی در زندگی و محیط کار می توان از حدود 80 درصد سرطان ها پیشگیری کرد. سرطان زمانی شروع می شود که رشد غیر طبیعی کنترل نشود. اگر بیماری به موقع تشخیص داده شود، بسته به اولین علائم سرطان، می توان آن را درمان کرد.

انواع سرطان شغلی

سرطان پوست

حدود هفتاد و پنج درصد سرطان های شغلی، سرطان پوستی هستند. مواجهه طولانی با نور آفتاب، در بروز سرطان پوست تاثیر دارد. سرطان های پوستی در بین کارکنان صنایع گاز، پالایشگاه های نفت، تقطیر، کوره ها، صنایع فلزی، رنگرزی…یک خطر شغلی به شمار می آید.

سرطان ریه

سرطان ریه، یک خطر شغلی در صنایع گاز، ذوب فلزات، معادن (مواد پرتوزا مانند اورانیوم، زغال سنگ)  و نیز کارخانه های آسیاب کردن آرسنیک است به ویژه اینکه اگر کارکنان این مرز سیگار هم بکشند، به شدت بر احتمال ابتلای آن ها به سرطان ریه افزوده می شود. دیگر عوامل صنعتی که موجب افزایش خطر بروز سرطان ریه میشوند عبارتند از: پنبه نسوز، گرد و غبار مواد رادیو اکتیو و گاز رادوندر کارگران معدن.

سرطان خون

در بین افرادی که در برخی صنایع شیمیایی کار می کنند سرطان های خون بیشتر دیده می شود.  مشاغلی که در معرض خطر سرطان خون هستند، عبارتند از: تهیه و استخراج و پالایش بنزول ها، ساختن و به کار بردن رنگها، لعاب ها، مرکب و مواد نگه دارنده، کارکنان کاغذسازی و افرادی که با پرتوهای رادیو اکتیو سرو کار دارند.

سرطان های شغلی شایع ناشی از عوامل محیطی

سرطان مثانه: اگر سرطان مثانه زود تشخیص داده شود، درمان بیمار تا نود درصدقطعی و پایدار است. صنایع پیوسته با سرطان مثانه عبارتند از: رنگ سازی و رنگ آمیزی (رنگ کردن پوست و کاغذ)، انواع رنگ ها، کابل سازی، لاستیک سازی.

برخی سرطان هایی که در اثر مواجهه در محیط های شغلی ایجاد می  شوند و علل ایجاد کننده آن ها در جدول ذیل آورده شده است:

نوع صنایعی که از ماده آسیب رسان استفاده می کنند نوع سرطان نوع ماده آسیب رسان
محصولات آزبست سیمانی (شامل لوله های آزبست سیمانی، ناودانی و صفحه های ایرانیت که در صنایع گوناگون به کار می روند)

جامه های نسوز(مانند لباس، جلیقه ها، نمدها و دیگر مواد نسوز)

کاغذهای آزبستی (از این نوع کاغذها به عنوان پوشش لوله ها وعایق های الکتریکی استفاده می کنند)

مواد مالشیو حرارتی (مانند صفحه کلاچ، لنت ترمز، انواع واشر)

مواد پرکننده(در آسفالت، رنگ شیمیایی، کاشی، پلاستیک)

پرده جنب، ریه آزبست
هر نوع صنعت ریه سیگار
شیشه سازی، چینی سازی، تولید فروسیلیس، سرامیک سازی، تولید آجر ماسه آهکی، ریخته گری، تولید سیلیکات سدیم، تولید مواد سیلیسی به عنوان نیمه هادی در صنعت الکترونیک و تولید پشم شیشه ریه سیلیس
صنایع آلومینیوم سازی مثانه، ریه، پوست تولید آلومینیوم
معادن زغال سنگ و تولیدکننده زغال ریه، کلیه تولید کک و گاز از زغال
صنایع آهن وفولاد ریه ریخته گری آهن و فولاد
صنایع تولید رنگ و مصرف کننده رنگ (مانند اتومبیل سازی) ریه، لوسمی رنگ های نقاشی
کشاورزی و جنگل داری (در علف کش ها و حشره کش های پنبه، قهوه و برنج) محافطت از چوب، افزودنی خوراکی برای محافظت از چاقی و جلوگیری از ابتلابه بیماری، مواد شیمیایی صنعتی، خالص سازی الکترولیت در الکترولیز روی،صنایع شیشه، عامل دانه ریز کننده و رنگبر ریه، لوسمی آرسنیک
صنایع متالوژی، دیرگداز و شیمیایی ریه، پوست، مثانه کروم
خون نیتریت
حلقه، ریه اسیدساز معدنی
روغن های پایه معدنی (یا نفتی) از پالایش برشروغنی در پالایشگاه روغن به دست می آیند ودر ساخت قسمت عمده روغن های موتور و صنعتی به کار می روند. مثانه روغن های معدنی
ریه رادون

چه عواملی باعث بروز سرطان های شغلی میشود و چه عواملی باعث جلوگیری از سرطان شغلی میگرد. در این مقاله با ایمن صنعت ایران همراه باشید.

عوامل جلوگیری از سرطان شغلی

  • در هنگام کار با مواد شیمیایی، رعایت اصول بهداشت و ایمنی در محیط کار بسیار یا اهمیت است. دست ها، صورت و لب های خود را به ویژه پیش از نوشیدن آشامیدنی و غذا خوردن شستشو دهید.
  • در مصرف مواد و حلال های شیمیایی دقت کنید. لازم است اتاق، تهویه کامل داشته باشد. در صورت امکان در محیط آزاد با حلال ها کار کنید یا پنجره ها را باز کنید. حلال ها در رنگ زداها، چربی زداها، رقیق کننده های رنگ و موادی که برای خشک شویی استفاده می شوند، وجود دارند و با سرطان مرتبط هستند.
  • از تماس با آفت کش ها پرهیز کنید. قرار گرفتن در معرض آفت کش ها عمدتاً از طریق پوست صورت می گیرد. در صورت تماس، باید به سرعت بدن را شست شو داد.
  • در زمان کار در مراکز صنعتی از وسایل حفاظتی مانند پیش بند، دستکش، کلاه، لباس مخصوص به طوری که تا مچ دست پوشیده باشد، کفش های ایمنی، ماسک و عینک برای محافظت از تابش نور خورشید و پرتوهای آلودگی محیطی استفاده کنید.
  • اگر از کارکنان تاسیسات یا سکوهای نفتی هستید و در معرض نور مستقیم آفتاب کار می کنید، لازم است از لباس کار سبک و آستین دار و شلوار بلند استفاده کنید. در موارد مجاورت طولانی مدت با آفتاب، حتماً از کلاه لبه دار و کرم های ضد آفتاب (با نظر پزشک) استفاده کنید.
  • اگر در محیطی کار می کنید که در آن در معرض تراکم بالایی از ذرات ریز، الیاف و گرد و غبار قرار دارید، ماسک محافظ مناسب را روی بینی و دهان خود قرار دهید و مطمئن شوید ماسک به طرزی صحیح روی صورت شما قرار گرفته است و مانع از دید شما نمی شود. ماسک های ایمنی باید به خوبی بر روی صورت بنشینند و درز و منفذی به بیرون نداشته باشند. استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند ماسک ها و پوشش های ایمنی مخصوص صورت می تواند تا حد زیادی از بروز سرطان ریه ممانعت نماید.
  • تا حد ممکن سطوح کاری را عاری از گرد و غبار و مواد شیمیایی نگهدارید و از روش های تمیزکردن تر (مرطوب) استفاده نمایید تا گرد و غبار ایجاد نشود.
  • دوره های آموزشی را جدی بگیرید. در این دوره ها بهداشت و راه های پیشگیری از بروز بیماری ها و آسیب ها به خصوص سرطان های شغلی آموزش داده می شود.
  • برای معاینه دوره ای پزشکی و ارزیابی وضعیت سلامت خود مراجعه کنید. هرگز فراموش نشود که تشخیص و درمان هر چه زودتر سرطان ها، حایز اهمیت بسیار است و انجام معاینه های دوره ای منظم و پیوسته، به خصوص معاینه های دستگاه تنفس و تهیه گزارش از هر گونه آسیب مشکوک ناشی از کار از سوی پزشک، در پیشگیری از بروز آن ها بسیار مهم است.
  • در صورت مشاهده هرگونه برآمدگی یا زخمی که بهبود نمی یابد، به دنبال درمان سریع آن باشید و هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
  • از برخورد غیرضروری با اشعه ایکس تا حد امکان پرهیز کنید.

توصیه هایی برای پیشگیری های فردی از بروز سرطان های شغلی

راه های پیشگیری از سرطان شغلی

حدود یک پنجم سرطان ها به عوامل محیطی مربوط است که سرطان های ناشی از کار در محیط های شغلی را نیز شامل می شود. دلایل محیطی سرطان، مواردی هستند که احتمال بروز سرطان را افزایش می دهند از جمله آلودگی هوا، اشعه فرابنفش و رادون موجود در محیط های سربسته.

همچنین بخوانید: بیماری های شغلی کدامند+ راه های جلوگیری از آن

برخی از شغل ها نیز که خطر بعضی سرطان ها را افزایش می دهند به عنوان عوامل محیطی سرطان طبقه‌بندی میشوند مانند کشاورزی، سمپاشی، نقاشی، مبل سازی، کار در صنایع آهن، فولاد، زغال سنگ، لاستیک و کار تولید یا تعمیر پوتین و کفش. سرطان های ناشی از کار، به دنبال مواجهه با برخی مواد شیمیایی یا عوامل فیزیکی که سرطان زا شناخته شده اند، رخ می دهد. عوامل شیمیایی (مانند رنگ های تهیه شده از مواد غیرآلی، و آزبست یا پنبه نسوز، وینیل کلراید) و عوامل فیزیکی (شامل تابش پرتوها و تحریک های فیزیکی) از عوامل مهم دربروز سرطان هستند.

ایمنی در محیط کار؛ پیشگیری از سرطان

آزبست، دود خودرو و رادون، مثال هایی از مواد آسیب رسان در محیط های کاری هستند. همچنین دود ناشی از مصرف سیگار در محیط های کاری، به افرادی که سیگار نمی کشند نیز آسیب می زند. درعین حال، مواجهه با نور خورشید در محیط کار نیز، احتمال سرطان های پوست را زیاد می کند.

خبر خوب اینکه عمده عوامل محیطی که با مرگ و میر ناشی از سرطان ارتباط دارند، قابل تغییر و تعدیل هستند و با مداخلاتی در سطح محیط های کاری می توان جان میلیون ها نفر رادر سال حفظ نمود. با رعایت موارد بهداشتی در زندگی و محیط کار، علاوه بر پیشگیری از بروز سرطان ها می توان به کسانی که مبتلا به این بیماری شده اند، امید زندگی بهتر و طولانی تری داد.

همانطور که گفته شد برخی از مواجهه ها خطر بروز سرطان را افزایش می دهند ولی اینکه چرا از دو نفر که مواجهه های محیطی مشابهی دارند، یکی مبتلا به سرطان می شود و دیگری مبتل انمی شود، به دلیل وجود شرایط متفاوت فردی از جمله زمینه های ژنتیکی، سن، جنس و تفاوت در شیوه زندگی مانند تغذیه و فعالیت بدنی است.

ایمنی در محیط کار؛ پیشگیری از سرطان

ایمنی در محیط کار؛ پیشگیری از سرطان

نکته مهم دیگر این است که شانس ابتلای یک فرد به سرطان در پاسخ به یک مواجهه محیطی، بستگی به این دارد که چه مدتی، از چه فاصله ای، باچه غلظتی و هر چند وقت یکبار در معرض عامل خطرزا قرار گرفته است. انجام درست شیوه های پیشگیری از بروز سرطان های شغلی، مستلزم همکاری و آگاهی افرادی است که در معرض خطرهستند، بنابراین آموزش های حفاظتی و افرادی که در مراکز صنعتی کار می کنند، بسیار مهم است. همچنین داشتن اطلاعاتی مانند شناخت جنس پارچه لباس کار و یا ویژگی های یک شیلد ایمنی خوب نیز میتواند به افراد در حفظ سلامتی کمک کند.

راهکارهایی برای محافظت کارکنان از سرطان های شغلی

توصیه هایی برای پیشگیری های فردی از بروز سرطان های شغلی

شناسایی افراد در معرض خطر مواجهه با عوامل سرطان زا در محیط های کاری آسان است و به دلیل تمرکز عوامل خطرساز در گروه های خاصی از کارگران، پیشگیری موثرتر است. اگر شما کارفرما و یا مدیر کارگاه یا کارخانه ای هستید به این نکات توجه کنید:

  • محیط کار را به دستگاه های تهویه مناسب مجهز کنید. فعالیتهای مکانیکی مانند خرد کردن، اره کردن، شکستن، ترکاندن، مته کردن و ساییدن تولید گرد و غبار می کنند. نصب دستگاه های تهویه و مکش قوی در سطح کارگاه ها برای خروج گرد و غبار، ذرات فلزات، بخارهای سمی و نیز گازهای شیمیایی از درون محیط کار، بسیار سودمند هستند و یکی از راه های اساسی در پیشگیری از ابتلای کارکنان به سرطان ها، به ویژه سرطان ریه است.
  • تاسیسات و دستگاه های تهویه مطبوع در محیط کار را به طور منظم مورد بررسی قرار دهید تا از مناسب بودن وضعیت آن ها مطمئن شوید.
  • برنظافت منظم و پیوسته محیط کار طبق روش های ایمنی و بهداشتی نظارت کنید.
  • بر روی دستگاه هایی که از روغن های معدنی و شیمیایی استفاده می کنند، حفاظ در نظر بگیرید. این کار، موجب جلوگیری از پاشیده شدن این مواد به اطراف، به ویژه بر روی بدن کارکنان شده و می تواند از آسیب های پوستی جلوگیری کند.
  • استفاده از موادی که مشکوک به سرطان زایی هستند را کاهش می دهد و موادی که زیان آور نیستند، جانشین آن ها سازید.
  • با کارشناسان بهداشت صنعتی و ایمنی همکاری کنید. نظارت و بزرسی دقیق از سوی کارشناسان برای جلوگیری از بروز سرطان ها بسیار مهم است. تهیه گزارش از موارد مبتلایان به سرطان در کارکنان مراکز صنعتی، برای انجام اقدام های اساسی پیشگیری و درمان هر چه سریع تر آنان ضروری است.
  • برگزاری دوره های آموزشی، به ویژه آشنایی با اصول بهداشت و راه های پیشگیری از بروز سرطان های شغلی، برای کارکنان شاغل در مراکز صنعتی لازم است. تمام کارکنانی که در معرض خطر مواجهه با عوامل سرطان زای شغلی قرار دارند، باید از این خطر آگاه باشند و به آن ها در مورد روش های مناسب حفاظت و ایمنی شغلی آموزش داده شود.
امتیاز ما
بیشتر بخوانید
حریق های الکتریکی ناشی از اختلالات سیستم های برقی

16 دیدگاه در “سرطان شغلی چیست و راه های جلوگیری از آن کدامند

  1. مصطفی محمودی گفت:

    کامل و جامع سرزان شغلی و راه های پیشگری رو گفته بودین.متشکرم

  2. بازتاب: مهندسی بهداشت حرفه ای | ایمن صنعت ایران
  3. غلامحسین قربانی گفت:

    دفتر مرکزیتون کجا قرار داره

  4. مصطفی توفیق گفت:

    خیلی ممنون از توضیحاتون خوبتون

  5. یعقوب عابدی گفت:

    منابع این مطلب کجاست؟

  6. داوود جعفری گفت:

    چقد خوبین شما

  7. بهروز محمودی گفت:

    این مطلب حرف نداشت

  8. علی اکبر جمالی گفت:

    دمتون گرم

  9. ایمان مجد گفت:

    شما کانال تلگرام هم دارین؟

  10. جمشید بهاور گفت:

    واقعا ارزش وقت گذاشتن داشت

  11. رامین موحد گفت:

    آدرس دفترتون کجاست

  12. غلامحسین توفیق گفت:

    چرا اینقد کم؟

  13. ابراهیم فتاحی گفت:

    حرف نداری

  14. رضا جعفری گفت:

    مطلب خوبی بود

  15. عباس بهمنی گفت:

    مشاوره آنلاین از چه طریقی صورت می گیره؟

  16. رسول عزیزی گفت:

    نویسنده این متن کیه؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *